احکام روزه در اسلام
روزه یکی از عبادات مهم در اسلام است که شامل خودداری از خوردن، آشامیدن و برخی اعمال دیگر از اذان صبح تا اذان مغرب است. این عبادت علاوه بر جنبه‌های دینی، آثار روحی و جسمی فراوانی دارد. در ادامه، احکام کلی روزه بررسی می‌شود.
1. انواع روزه
الف) روزه‌های واجب:
-
روزه ماه رمضان (بر هر مسلمان بالغ و مکلف واجب است).
-
روزه قضا (برای جبران روزه‌های فوت‌شده).
-
روزه کفاره (برای جبران تخلفاتی مثل شکستن عمدی روزه).
-
روزه نذر و عهد (اگر کسی نذر کند، باید آن را انجام دهد).
-
روزه روزهای خاص (مانند روزه روز عرفه برای غیر حاجیان).
ب) روزه‌های مستحب:
-
دوشنبه و پنجشنبه هر هفته.
-
سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم هر ماه قمری.
-
شش روز از ماه شوال (بعد از عید فطر).
-
روز عاشورا (با نیت مستحبی).
ج) روزه‌های حرام:
-
روز عید فطر (1 شوال).
-
روز عید قربان (10 ذی‌الحجه).
-
روزهایی که به بدن ضرر جدی وارد کند.
2. شرایط وجوب روزه
روزه بر افرادی واجب است که:
-
مسلمان، عاقل و بالغ باشند.
-
توانایی جسمی داشته باشند.
-
در سفر نباشند (مگر اینکه قصد اقامت 10 روزه داشته باشند).
-
عذر شرعی مانند بیماری یا بارداری نداشته باشند.
3. مبطلات روزه
روزه با انجام برخی اعمال باطل می‌شود، از جمله:
-
خوردن و آشامیدن عمدی.
-
استفراغ عمدی.
-
رابطه زناشویی.
-
رساندن دود غلیظ یا گرد و غبار به حلق (به عمد).
-
حجامت یا کاری که باعث ضعف شدید شود (طبق برخی فتاوا).
-
جنابت عمدی و باقی‌ماندن در آن تا اذان صبح.
4. روزه قضا و کفاره
-
اگر کسی روزه را به‌صورت عمدی باطل کند، باید قضا و کفاره آن را بگیرد.
-
کفاره روزه عمدی:
-
دو ماه روزه پشت سر هم، یا
-
اطعام 60 فقیر، یا
-
آزاد کردن یک برده (در گذشته رایج بود).
-
-
اگر روزه به دلیل بیماری یا عذر شرعی ترک شود، فقط قضای آن کافی است.
5. مستحبات روزه
-
تعجیل در افطار با خرما یا آب.
-
تأخیر در سحری.
-
افطار با دعای مخصوص.
-
کاهش درگیری‌های لفظی و رفتاری.
نتیجه‌گیری
روزه عبادتی مهم با ابعاد دینی، اخلاقی و پزشکی است که علاوه بر آثار معنوی، تأثیرات مثبت جسمی و روحی دارد. رعایت احکام و شرایط آن برای قبولی روزه ضروری است.